Waarom een fictief dienstverband voor ZZP'ers?

Fictief dienstverband ZZP⁚ Alles wat je moet weten

Het is voor veel mensen onduidelijk wanneer ze als zzp'er of in loondienst werken․ De Wet DBA, ingevoerd in 2016 en aangepast in 2021, is bedoeld om de arbeidsrelatie tussen zzpers en opdrachtgevers te verduidelijken․ De wet wordt echter niet volledig gehandhaafd; de Belastingdienst grijpt alleen in als een opdrachtgever als kwaadwillend wordt beschouwd of de gegeven aanwijzingen niet volgt․ Dit beleid blijft van kracht tot er duidelijkere regels worden ingevoerd en de handhaving strikter wordt vanaf 1 januari 2025․

In deze gids bespreken we alles wat je moet weten over fictief dienstverband, de gevolgen ervan en hoe je schijnzelfstandigheid kunt voorkomen․

Wat is een fictief dienstverband?

Een fictief dienstverband, ook wel schijnzelfstandigheid genoemd, ontstaat wanneer iemand als zelfstandige (zzper) werkt, maar de relatie met de opdrachtgever meer lijkt op een dienstverband․ Dit houdt in dat de zelfstandige niet zomaar iemand anders kan sturen om het werk te doen, de opdrachtgever bepaalt hoe de opdracht wordt uitgevoerd, en de betaling lijkt meer op een vast loon, soms inclusief betaling bij ziekte․

De Belastingdienst beschouwt de zzp'er in deze situatie dan als een werknemer in loondienst, ondanks dat er geen officieel dienstverband is․ Dit heeft belangrijke fiscale consequenties voor zowel de zzp'er als de opdrachtgever․

De gevolgen van een fictief dienstverband

Een fictief dienstverband kan voor zowel de zzp'er als de opdrachtgever aanzienlijke gevolgen hebben․ Voor de zzp'er kan schijnzelfstandigheid leiden tot correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen en het verlies van fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling․ De zzp'er moet dan alsnog loonbelasting en premies betalen over het inkomen dat hij of zij verdiend heeft tijdens het fictieve dienstverband․

Opdrachtgevers kunnen te maken krijgen met extra administratieve lasten, omdat zij loonheffingen moeten inhouden en betalen als blijkt dat er sprake is van een dienstverband․ Daarnaast kunnen ze te maken krijgen met boetes en naheffingen voor het niet inhouden van de juiste belastingen․

Hoe herken je een fictief dienstverband?

Het is niet altijd even gemakkelijk om te bepalen of er sprake is van een fictief dienstverband․ Er zijn echter een aantal kenmerken die kunnen duiden op schijnzelfstandigheid․

Een belangrijke indicator is de mate van afhankelijkheid van de zzp'er van de opdrachtgever․ Als de zzp'er bijvoorbeeld meer dan twee dagen per week voor een opdrachtgever werkt, langer dan een maand voor dezelfde opdrachtgever werkt, of een vast aantal uren per week moet werken, kan dit wijzen op een fictief dienstverband․ Ook wanneer de zzp'er geen eigen klanten heeft en alleen voor één opdrachtgever werkt, kan dit een rode vlag zijn․

Tips om schijnzelfstandigheid te voorkomen

Om het risico op schijnzelfstandigheid te minimaliseren, is het belangrijk om een duidelijke overeenkomst van opdracht af te sluiten met de opdrachtgever․

In deze overeenkomst moeten onder andere de volgende punten worden opgenomen⁚

• Een duidelijke omschrijving van de opdracht en de te verrichten werkzaamheden․
• De duur van de opdracht en de te verwachten einddatum․
• De hoogte van de vergoeding en de betalingscondities․
• De verantwoordelijkheden van zowel de zzp'er als de opdrachtgever․
• De rechten en plichten van beide partijen․

Het is ook belangrijk om te zorgen dat de zzp'er zelfstandig kan bepalen hoe en wanneer het werk wordt uitgevoerd, en dat hij of zij vrij is om andere opdrachten aan te nemen․

Wat te doen bij een fictief dienstverband?

Als je vermoedt dat je in een fictief dienstverband zit, is het belangrijk om actie te ondernemen․

Allereerst is het raadzaam om contact op te nemen met een belastingadviseur of jurist gespecialiseerd in arbeidsrecht․ Zij kunnen je adviseren over je rechten en plichten en je helpen met het beoordelen van de situatie․

Daarnaast kun je contact opnemen met de Belastingdienst․ Zij kunnen beoordelen of er sprake is van een fictief dienstverband en je informeren over de mogelijke gevolgen․

Het is belangrijk om te weten dat de Belastingdienst in het geval van een fictief dienstverband de opdrachtgever kan aansprakelijk stellen voor het niet inhouden van loonheffingen․