Alles over de jurisprudentie rondom overgang van onderneming.

Inleiding

De overgang van een onderneming is een complex juridisch onderwerp dat veel vragen oproept․ In deze bijdrage bespreken we de essentiële aspecten van overgang van onderneming, met een focus op de relevante jurisprudentie en belangrijke ontwikkelingen․ We zullen onderzoeken hoe de definitie van overgang van onderneming wordt uitgelegd door de rechter en wat de belangrijkste gevolgen zijn voor werknemers en werkgevers․

Definitie van Overgang van Onderneming

De definitie van overgang van onderneming is vastgelegd in artikel 7⁚662 van het Burgerlijk Wetboek (BW)․ Dit artikel is gebaseerd op de Europese Richtlijn 2001/23/EG, die beoogt werknemers te beschermen bij overgang van een onderneming․ Artikel 7⁚662 lid 2 BW bepaalt dat er sprake is van een overgang van onderneming indien een economische eenheid ten gevolge van een overeenkomst, een fusie of een splitsing overgaat, waarbij die economische eenheid haar identiteit behoudt․

De definitie van overgang van onderneming is in de jurisprudentie ruim uitgelegd․ Het is niet noodzakelijk dat de volledige onderneming wordt overgedragen․ Ook een deel van een onderneming kan worden overgedragen, mits dit deel een economische eenheid vormt met een eigen identiteit․ In de jurisprudentie wordt bijvoorbeeld gekeken naar de volgende factoren⁚

• De aard van de overgedragen activiteiten;
• De mate waarin de activiteiten worden voortgezet door de verkrijger;
• Het aantal werknemers dat wordt overgedragen;
• De materiële activa die worden overgedragen․

De rechter beoordeelt in het concrete geval of er sprake is van een overgang van onderneming․ De bescherming van de werknemers staat daarbij voorop․ De Europese Richtlijn overgang van onderneming is in de Nederlandse wet geïmplementeerd in de artikelen 7⁚662 e․v․ BW․ Artikel 7⁚662 lid 2 sub a BW bepaalt dat sprake is van overgang van een onderneming indien een economische eenheid ten gevolge van een overeenkomst, een fusie of een splitsing overgaat, waarbij die economische eenheid haar identiteit behoudt․

Belangrijke Jurisprudentie

De jurisprudentie rondom overgang van onderneming is uitgebreid en biedt veel inzicht in de toepassing van de wettelijke bepalingen․ De rechter hanteert een ruime interpretatie van de definitie van overgang van onderneming․ De nadruk ligt op de bescherming van werknemers en de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten․

3․1․ Ruime Interpretatie van de Definitie

De jurisprudentie laat zien dat de rechter de definitie van overgang van onderneming ruim interpreteert․ Dit betekent dat er in veel gevallen sprake is van een overgang van onderneming, zelfs wanneer niet de volledige onderneming wordt overgedragen․ De rechter kijkt vooral naar de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten en de bescherming van de werknemers․

Een belangrijke zaak in dit verband is de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie in de zaak Scattolon (C-191/98)․ In deze zaak oordeelde het Hof dat er sprake is van een overgang van onderneming wanneer een economische eenheid, met behoud van haar identiteit, wordt overgedragen․ Het Hof benadrukte dat de bescherming van de werknemers centraal staat en dat de definitie van overgang van onderneming ruim moet worden geïnterpreteerd․

De uitspraak in de zaak Scattolon heeft belangrijke gevolgen voor de toepassing van de overgangsregels․ De rechter kijkt in de praktijk naar de omstandigheden van het geval, zoals de aard van de overgedragen activiteiten, de mate waarin de activiteiten worden voortgezet, het aantal werknemers dat wordt overgedragen en de materiële activa die worden overgedragen․ De rechter beoordeelt in het concrete geval of er sprake is van een overgang van onderneming, waarbij de bescherming van de werknemers voorop staat․

Uit de jurisprudentie vloeit voort dat de deelnemers zélf moeten beoordelen of er sprake is van overgang van onderneming․ De rechter biedt in dit verband handvatten om te beoordelen of de aanbestedingsprocedure tot overgang van onderneming leidt․ De rechtspraak legt de nadruk op het belang van het continueren van de economische activiteiten en de bescherming van de werknemers․

3․2․ Overeenkomst als Grondslag voor Overgang

Een belangrijke voorwaarde voor overgang van onderneming is het bestaan van een overeenkomst tussen de vervreemder en de verkrijger․ De overeenkomst kan verschillende vormen aannemen, zoals een koopovereenkomst, een fusieovereenkomst of een splitsingsovereenkomst․ Het is niet noodzakelijk dat de eigendom van de onderneming wordt overgedragen․ De rechter kan al snel aannemen dat er een overeenkomst is, juist in het belang van de bescherming van de werknemers․

De jurisprudentie laat zien dat het voor het criterium 'overeenkomst' niet van belang is of de eigendom van de onderneming is overgedragen․ In de praktijk wordt het bestaan van een overeenkomst snel aangenomen, met name om de beoogde bescherming van de werknemers te waarborgen․ De rechter kijkt naar de intenties van de partijen en de feitelijke omstandigheden․ Is er sprake van een overeenkomst waarbij de vervreemder en de verkrijger het erover eens zijn dat de onderneming overgaat, dan kan de rechter concluderen dat er sprake is van een overgang van onderneming, zelfs wanneer er geen sprake is van een formele overdracht van eigendom․

De jurisprudentie benadrukt het belang van de overeenkomst als grondslag voor overgang van onderneming․ Deze overeenkomst vormt de basis voor de bescherming van de werknemers․ De rechter zal in de praktijk een ruime interpretatie hanteren van de overeenkomst, zodat de bescherming van de werknemers optimaal kan worden gewaarborgd․

Gevolgen van Overgang van Onderneming

De overgang van een onderneming heeft belangrijke gevolgen voor zowel werknemers als werkgevers․ De belangrijkste gevolgen zijn de overgang van arbeidsvoorwaarden en de overgang van werknemers․

4․1․ Overgang van Arbeidsvoorwaarden

Bij een overgang van onderneming gaan alle rechten en verplichtingen die op dat tijdstip voor de werkgever in die onderneming voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst tussen hem en een daar werkzame werknemer van rechtswege over op de verkrijger (art․ 7⁚663 BW)․ Dit wordt contractswisseling genoemd․ Dit betekent dat de werknemer automatisch de arbeidsvoorwaarden van de oude werkgever overneemt bij de nieuwe werkgever․

De overgang van arbeidsvoorwaarden heeft betrekking op alle voorwaarden die in de arbeidsovereenkomst zijn vastgelegd, zoals salaris, vakantiedagen, pensioen, reiskostenvergoeding en andere secundaire arbeidsvoorwaarden․ De nieuwe werkgever is verplicht om de arbeidsvoorwaarden van de oude werkgever over te nemen, tenzij er afwijkende afspraken zijn gemaakt․ De overgang van arbeidsvoorwaarden geldt automatisch en de werknemer hoeft hier niet expliciet mee in te stemmen․

De overgang van arbeidsvoorwaarden is bedoeld om de werknemers te beschermen bij een overgang van onderneming․ De werknemers blijven in principe dezelfde arbeidsvoorwaarden houden, waardoor ze geen nadeel ondervinden van de overgang․ Het is echter belangrijk om te beseffen dat de nieuwe werkgever wel de mogelijkheid heeft om de arbeidsvoorwaarden te wijzigen, maar dan moeten er wel zwaarwegende redenen voor zijn․ De nieuwe werkgever moet in dat geval de werknemers hierover informeren en overleg voeren met de ondernemingsraad, indien er een ondernemingsraad is;

4․2․ Overgang van Werknemers

In het algemeen geldt dat alle werknemers die in de overgedragen onderneming of het overgedragen onderdeel werkzaam zijn ten tijde van de overgang van de onderneming, overgaan naar de nieuwe werkgever․ De werknemers hoeven niet expliciet te verklaren dat ze willen overgaan․ De werknemer kan wel weigeren om over te gaan, maar dan moet hij dit expliciet doen․ In dat geval eindigt de arbeidsovereenkomst met de oude werkgever․

De Hoge Raad heeft in een aantal arresten geoordeeld dat gedetacheerde werknemers mee overgaan bij de overgang van onderneming van het bedrijfsonderdeel waarbij zij permanent werkzaam zijn․ De gedetacheerde werknemer heeft recht op dezelfde bescherming als de andere werknemers die in dienst zijn bij het overgenomen bedrijfsonderdeel․ De overgang van werknemers is een belangrijk aspect van de overgang van onderneming․ Het waarborgt de continuïteit van het bedrijf en de bescherming van de werknemers․ De werknemers behouden hun arbeidsovereenkomst en hun arbeidsvoorwaarden․

Een overgang van onderneming kan ook leiden tot een ontslag van werknemers․ De nieuwe werkgever heeft echter beperkte mogelijkheden om werknemers te ontslaan․ De werknemer kan alleen worden ontslagen als er een dringende reden voor is․ Het ontslag moet dan ook aan strenge eisen voldoen․ Er moet sprake zijn van een ernstige reden voor ontslag, zoals bijvoorbeeld ernstig verwijtbaar handelen van de werknemer․ De nieuwe werkgever moet de werknemer in dat geval altijd in de gelegenheid stellen om zich te verdedigen tegen het ontslag․

Recentere Ontwikkelingen

De jurisprudentie rondom overgang van onderneming blijft zich ontwikkelen․ De rechter wordt steeds vaker geconfronteerd met nieuwe vraagstukken, zoals de overgang van ondernemingen in de digitale economie en de overgang van ondernemingen met een internationale component․ De verschillende aspecten rondom de overgang van een onderneming zorgen voor een levendige stroom aan jurisprudentie; reden waarom in deze bijdrage wordt stilgestaan bij een aantal recente ontwikkelingen․

Een belangrijke ontwikkeling is de ruime interpretatie van de definitie van overgang van onderneming․ De rechter hanteert een brede definitie van overgang van onderneming, waardoor de bescherming van werknemers wordt uitgebreid․ De rechter kijkt steeds vaker naar de economische realiteit en beoordeelt of er sprake is van een overgang van een economische eenheid, met behoud van haar identiteit․ Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft in verschillende arresten benadrukt dat de bescherming van de werknemers voorop staat en dat de definitie van overgang van onderneming ruim moet worden geïnterpreteerd․

Een andere belangrijke ontwikkeling is de aandacht voor de overgang van ondernemingen in de digitale economie․ De digitalisering van de economie heeft geleid tot nieuwe vormen van overgang van ondernemingen, zoals de overdracht van software, data en online platforms․ De rechter moet in deze gevallen beoordelen of er sprake is van een overgang van een economische eenheid, met behoud van haar identiteit․ De uitdagingen die hierbij komen kijken zijn de bepaling van de identiteit van de economische eenheid en de vraag of de overgedragen activa voldoende verbonden zijn met de bedrijfsactiviteiten․ De jurisprudentie biedt in dit verband nog geen eenduidige antwoorden, maar er zijn wel belangrijke ontwikkelingen te zien․

Conclusie

Overgang van onderneming is een complex juridisch onderwerp met belangrijke gevolgen voor zowel werknemers als werkgevers․ De jurisprudentie laat zien dat de rechter een ruime interpretatie hanteert van de definitie van overgang van onderneming, met als doel de werknemers optimaal te beschermen․ De rechter kijkt naar de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten en de economische realiteit om te beoordelen of er sprake is van een overgang van een economische eenheid, met behoud van haar identiteit․

De overgang van onderneming heeft belangrijke gevolgen voor de arbeidsvoorwaarden en de werknemers․ De werknemers behouden in principe hun arbeidsvoorwaarden en gaan over naar de nieuwe werkgever․ De nieuwe werkgever heeft echter wel beperkte mogelijkheden om werknemers te ontslaan․ De rechter hanteert strenge eisen voor ontslag vanwege een overgang van onderneming, om de werknemers te beschermen․

De jurisprudentie rondom overgang van onderneming blijft zich ontwikkelen․ De digitalisering van de economie heeft geleid tot nieuwe vormen van overgang van ondernemingen, zoals de overdracht van software, data en online platforms․ De rechter moet in deze gevallen beoordelen of er sprake is van een overgang van een economische eenheid, met behoud van haar identiteit․ De uitdagingen die hierbij komen kijken zijn de bepaling van de identiteit van de economische eenheid en de vraag of de overgedragen activa voldoende verbonden zijn met de bedrijfsactiviteiten․ De jurisprudentie biedt in dit verband nog geen eenduidige antwoorden, maar er zijn wel belangrijke ontwikkelingen te zien․