Aangifte Inkomstenbelasting Box 3: Stap voor stap naar een correcte aangifte

Wat is Box 3?

In box 3 van de inkomstenbelasting wordt het inkomen uit sparen en beleggen belast. Dit is een van de drie boxen die worden gebruikt om je belastingaangifte in te vullen. De andere twee zijn box 1 (inkomen uit werk en woning) en box 2 (inkomen uit aanmerkelijk belang). In box 3 wordt het vermogen dat je op 1 januari van het belastingjaar bezit, belast.

De Belastingdienst gaat ervan uit dat je over je vermogen extra inkomsten ontvangt, zoals rente op je spaargeld of rendement uit beleggingen. Over deze extra inkomsten betaal je mogelijk belasting in box 3.

In de komende jaren gaan de berekening en de tarieven in box 3 veranderen. Het nieuwe wetsvoorstel (dat ingaat per 1 januari 2027) is op 19 juni 2023 aan de Raad van State gezonden. Insteek is dat er moet worden betaald over de daadwerkelijke verdiensten, bij onroerend goed moet ook over de waardeontwikkeling belasting worden betaald.

De basis van Box 3⁚ Vermogen en Rendement

De basis van Box 3 draait om het vermogen dat je bezit op 1 januari van het belastingjaar. Dit vermogen omvat alle bezittingen, zoals spaargeld, beleggingen, aandelen, vastgoed (inclusief je eigen woning), kunst, en zelfs bezittingen in het buitenland. De Belastingdienst trekt hierbij je schulden af, zoals een lening bij de bank of een hypotheek. Het saldo van bezittingen minus schulden vormt je box 3-vermogen.

De Belastingdienst gaat er vervolgens vanuit dat je over je box 3-vermogen een fictief rendement behaalt, ook wel de vermogensrendementsheffing genoemd. Dit rendement is een vast percentage dat de afgelopen jaren is aangepast. Het is belangrijk te onthouden dat dit fictief rendement geen rekening houdt met het werkelijke rendement dat je op je vermogen hebt behaald.

Voorbeeld⁚ Je hebt op 1 januari €100.000 aan spaargeld en geen schulden. Je box 3-vermogen is dan €100.000. Stel dat het fictieve rendement 5% is, dan wordt er van uitgegaan dat je €5.000 aan rendement hebt behaald. Over deze €5.000 betaal je dan belasting in box 3.

De hoogte van de box 3-heffing is afhankelijk van het tarief en het heffingsvrije vermogen. Het heffingsvrije vermogen is het bedrag waarover geen belasting wordt geheven. In 2023 en 2024 bedraagt het heffingsvrije vermogen €57.000 per belastingplichtige.

Dus, in het bovenstaande voorbeeld, betaal je alleen belasting over €43.000 (€100.000 minus €57.000). Het tarief in box 3 is sinds 2024 gestegen naar 36%. Dit betekent dat je over €43.000 36% aan belasting betaalt, wat neerkomt op €15.480.

Het is belangrijk te benadrukken dat de box 3-heffing een forfaitaire heffing is. Dit betekent dat je belasting betaalt over een fictief rendement, ongeacht wat je werkelijk hebt verdiend.

De nieuwe Box 3⁚ Wijzigingen en Impact

Het huidige box 3-stelsel is al jarenlang onderwerp van discussie. De Hoge Raad oordeelde in 2021 dat de manier waarop de Belastingdienst vermogen in box 3 belast, in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Dit leidde tot een grote rechtszaak en veel onrust onder belastingbetalers.

De Belastingdienst heeft daarom een nieuw box 3-stelsel voorgesteld, dat per 1 januari 2027 in werking moet treden. Dit nieuwe stelsel is bedoeld om de heffing eerlijker en transparanter te maken.

De belangrijkste veranderingen in het nieuwe box 3-stelsel zijn⁚

• Belastingheffing op werkelijk rendement⁚ In plaats van een fictief rendement, zal de belasting worden geheven over het daadwerkelijke rendement dat je op je vermogen hebt behaald. Dit betekent dat je alleen belasting betaalt over de inkomsten die je daadwerkelijk hebt ontvangen.
• Vermogenswinstbelasting⁚ Voor onroerend goed en aandelen in start-ups zal een vermogenswinstbelasting gelden. Dit betekent dat je pas belasting betaalt wanneer je winst maakt, bijvoorbeeld bij de verkoop van het onroerend goed of aandelen.
• Mogelijk hogere tarieven⁚ Het is mogelijk dat de tarieven in box 3 in de toekomst zullen worden verhoogd. De exacte tarieven zijn nog niet bekendgemaakt.

De impact van het nieuwe box 3-stelsel is nog niet helemaal duidelijk. Voor sommige belastingbetalers zal het nieuwe systeem gunstiger uitpakken, terwijl anderen mogelijk meer belasting zullen moeten betalen. Het is daarom belangrijk om je goed te informeren over de veranderingen en te bekijken wat de impact op jouw persoonlijke situatie is.

De Belastingdienst heeft een website waarop je meer informatie kunt vinden over het nieuwe box 3-stelsel.

Box 3 in de praktijk⁚ Berekening en Aangifte

De berekening van je box 3-inkomen is in principe vrij eenvoudig. Je start met het bepalen van je box 3-vermogen op 1 januari van het belastingjaar. Dit is het saldo van al je bezittingen (spaargeld, beleggingen, vastgoed etc.) minus je schulden (leningen, hypotheken etc.).

Vervolgens wordt er een fictief rendement over dit vermogen berekend. Dit rendement is een vast percentage dat de afgelopen jaren is aangepast. Voor 2023 en 2024 wordt dit rendement berekend volgens de Overbruggingswet box 3, die uitgaat van de werkelijke verdeling van je vermogen. Voor 2022 en eerdere jaren werden fictieve rendementspercentages gebruikt die dicht bij de werkelijke rendementspercentages lagen.

Het fictieve rendement wordt vervolgens vermenigvuldigd met je box 3-vermogen, wat je box 3-inkomen oplevert. Over dit box 3-inkomen betaal je vervolgens belasting, met aftrek van het heffingsvrije vermogen.

Bij je jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting moet je je box 3-vermogen en eventuele schulden aangeven. De Belastingdienst gebruikt deze gegevens om je box 3-inkomen te berekenen en de belasting te bepalen.

Om je te helpen bij het berekenen van je box 3-inkomen heeft de Belastingdienst een online hulpmiddel beschikbaar. Met dit hulpmiddel kun je je box 3-inkomen voor verschillende jaren narekenen. Je kunt ook inloggen op Mijn Belastingdienst om te bekijken hoe de Belastingdienst je box 3-inkomen in het verleden heeft berekend.

Het is belangrijk om je aangifte box 3 zorgvuldig in te vullen. Controleer je aangifte goed en zorg ervoor dat alle informatie correct is. Als je twijfelt, vraag dan advies aan een belastingadviseur.

Tips voor het minimaliseren van Box 3-belasting

Hoewel de box 3-heffing een forfaitaire heffing is en je dus in principe belasting betaalt over een fictief rendement, zijn er toch een aantal manieren om de box 3-belasting te minimaliseren.

• Schulden aflossen⁚ Door schulden af te lossen, verlaag je je box 3-vermogen. Dit betekent dat je minder belasting hoeft te betalen over een lager fictief rendement.
• Beleggen in buitenlands vastgoed⁚ Beleggingen in buitenlands vastgoed kunnen onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld zijn van box 3-heffing. Raadpleeg een belastingadviseur voor meer informatie.
• Beleggen in vrijgestelde zaken⁚ Er zijn verschillende beleggingen die vrijgesteld zijn van box 3-heffing, zoals kunst en bepaalde soorten beleggingen in duurzame energie.
• Giften doen⁚ Door een gift te doen aan een goed doel, kun je je box 3-vermogen verlagen.
• Fiscaal partnerschap⁚ Fiscaal partners kunnen hun box 3-vermogen anders verdelen dan volgens de gebruikelijke 50⁚50 verdeling. Dit kan gunstig zijn voor de partner met het hoogste vermogen.
• Kosten aftrekken⁚ Sommige kosten, zoals hypotheekrente, kunnen worden afgetrokken van je box 3-inkomen.

Het is belangrijk om te benadrukken dat het altijd verstandig is om een belastingadviseur te raadplegen voordat je financiële beslissingen neemt die invloed kunnen hebben op je box 3-belasting. Zij kunnen je adviseren over de beste strategie om je belastinglast te minimaliseren, rekening houdend met je persoonlijke situatie.

De box 3-heffing is complex en kan voor veel mensen verwarrend zijn. Door je goed te informeren en professionele hulp in te schakelen, kun je ervoor zorgen dat je de juiste beslissingen neemt en niet teveel belasting betaalt.