Ambtshalve Verminderung: De voordelen voor ZZP'ers

Wat is ambtshalve vermindering?

Ambtshalve vermindering is een regeling die de Belastingdienst in staat stelt om een aanslaginkomstenbelasting te verlagen als blijkt dat deze te hoog is vastgesteld. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als er sprake is van nieuwe jurisprudentie, of als de Belastingdienst een fout heeft gemaakt bij het berekenen van de aanslag.

Wanneer kan je een verzoek indienen?

De termijn voor het indienen van een verzoek tot ambtshalve vermindering is vijf jaar na het jaar waarover de aanslag of beschikking gaat. Dus voor een aanslag inkomstenbelasting 2018, heeft u tot en met 31 december 2023 de tijd om een verzoek in te dienen. Deze termijn geldt ook voor de erfbelasting, maar dan vanaf de overlijdensdatum, en voor de schenkbelasting vanaf de datum waarop de schenking is gedaan.

Het is belangrijk om te weten dat de Hoge Raad heeft bepaald dat deze termijn ook geldt als een navorderingsaanslag pas na het verstrijken van die vijf jaarstermijn wordt opgelegd. Dit betekent dat u geen succesvol verzoek om ambtshalve vermindering kunt indienen als de vijfjaarstermijn al is verstreken, zelfs als de aanslag later wordt opgelegd.

In de praktijk wordt een verzoek tot ambtshalve vermindering vaak ingediend wanneer er sprake is van nieuwe jurisprudentie. De Belastingdienst kan dan besluiten om de aanslag te verlagen, mits er geen sprake is van nieuwe jurisprudentie. Dit is te vinden in artikel 45aa Uitvoeringsregeling Inkomstenbelasting.

Een voorbeeld hiervan is de rechtspraak rondom de box 3-vermogensrendementen. In 2019 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de Belastingdienst de box 3-rendementen te hoog had vastgesteld. Dit leidde tot veel verzoeken om ambtshalve vermindering van de aanslag inkomstenbelasting. De Belastingdienst heeft vervolgens aangegeven dat zij deze verzoeken zou honoreren, maar dat zij geen nieuwe jurisprudentie zou toepassen.

Het is dus belangrijk om goed te informeren over de regels rondom ambtshalve vermindering. U kunt hierover contact opnemen met een belastingadviseur of fiscaal jurist om te weten of u een verzoek kunt indienen en hoe u dit kunt doen.

De termijn voor het indienen van een verzoek

U heeft vijf jaar de tijd om een verzoek tot ambtshalve vermindering in te dienen, gerekend vanaf het jaar waarover de aanslag of beschikking gaat. Dus voor een aanslag inkomstenbelasting 2018, heeft u tot en met 31 december 2023 de tijd om een verzoek in te dienen. Deze termijn geldt ook voor de erfbelasting, maar dan vanaf de overlijdensdatum, en voor de schenkbelasting vanaf de datum waarop de schenking is gedaan.

Het is belangrijk om te weten dat de Hoge Raad heeft bepaald dat deze termijn ook geldt als een navorderingsaanslag pas na het verstrijken van die vijf jaarstermijn wordt opgelegd. Dit betekent dat u geen succesvol verzoek om ambtshalve vermindering kunt indienen als de vijfjaarstermijn al is verstreken, zelfs als de aanslag later wordt opgelegd. De Hoge Raad benadrukte in 2022 dat er geen verzoek tot ambtshalve vermindering kan worden ingediend als de onjuistheid van de aanslag volgt uit nieuwe jurisprudentie. Dit is belangrijk omdat er veel discussie is geweest over het toepassen van nieuwe jurisprudentie bij ambtshalve vermindering.

Voor de aanslag IB 2018 verloopt de termijn voor het indienen van een verzoek om ambtshalve vermindering na 31 december 2023. Voor een aantal belastingplichtigen is het aan te bevelen om vóór 1 januari 2024 een verzoek om ambtshalve vermindering IB 2018 in te dienen. Daarmee stellen zij hun rechten veilig als de Hoge Raad later oordeelt dat (meer) rechtsherstel geboden is. Daarbij gaat het om twee groepen van belastingplichtigen. De eerste groep bestaat uit belastingplichtigen die deelnamen aan de massaalbezwaarprocedure box 3 inzake de jaren 2017-2020, welke zaak heeft geleid tot het Kerstarrest (24 december 2021). Zij kunnen op dit moment meestal niet meer direct rechtsgeldig in bezwaar komen tegen het geboden rechtsherstel. Ze kunnen echter wel een verzoek om ambtshalve vermindering indienen. Tegen een afwijzing van een dergelijk verzoek staat vervolgens bezwaar en beroep open waarin vervolgens een verdere vermindering kan worden geboden als het werkelijke inkomen lager is.

De Hoge Raad en ambtshalve vermindering

De Hoge Raad heeft een belangrijke rol gespeeld in de rechtspraak rondom ambtshalve vermindering. De Hoge Raad heeft in verschillende arresten geoordeeld over de voorwaarden voor ambtshalve vermindering en over de termijnen waarbinnen een verzoek kan worden ingediend.

In 2019 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de Belastingdienst niet kan weigeren om een belastingaanslag ambtshalve te verminderen als de aanslag is gebaseerd op een rechtsopvatting die redelijkerwijs niet juist kon worden geacht. Dit betekent dat de Belastingdienst in bepaalde gevallen verplicht is om een aanslag te verlagen, zelfs als de belastingplichtige te laat is met het indienen van een verzoek.

De Hoge Raad heeft in 2022 geoordeeld dat er geen verzoek tot ambtshalve vermindering kan worden ingediend als de onjuistheid van de aanslag volgt uit nieuwe jurisprudentie. Dit betekent dat als de Belastingdienst een aanslag heeft opgelegd op basis van een rechtsregel die later door de Hoge Raad is verworpen, de belastingplichtige geen recht heeft op ambtshalve vermindering.

In 2024 heeft de Hoge Raad opnieuw geoordeeld over ambtshalve vermindering. De Hoge Raad heeft bepaald dat de inspecteur niet kan weigeren een belastingaanslag ambtshalve te verminderen, indien hij bij het opleggen van die aanslag is uitgegaan van een rechtsopvatting waarvan hij redelijkerwijs niet mocht menen dat die juist was. Dit betekent dat de inspecteur wellicht verplicht is om een belastingaanslag ambtshalve te verminderen, zelfs als de belastingplichtige te laat is met het indienen van een verzoek.

Deze uitspraken van de Hoge Raad hebben belangrijke gevolgen voor de rechtspraak rondom ambtshalve vermindering. De Hoge Raad heeft duidelijk gemaakt dat de Belastingdienst in bepaalde gevallen verplicht is om een aanslag te verlagen, zelfs als de belastingplichtige te laat is met het indienen van een verzoek. Aan de andere kant heeft de Hoge Raad ook duidelijk gemaakt dat nieuwe jurisprudentie niet altijd aanleiding geeft tot ambtshalve vermindering. Het is belangrijk om goed te informeren over de regels rondom ambtshalve vermindering en om te weten wanneer u een verzoek kunt indienen en hoe u dit kunt doen.

Voorwaarden voor ambtshalve vermindering

Er zijn verschillende voorwaarden waaraan moet worden voldaan om in aanmerking te komen voor ambtshalve vermindering. De belangrijkste voorwaarden zijn⁚

De aanslag moet te hoog zijn vastgesteld. Dit betekent dat de Belastingdienst een fout heeft gemaakt bij het berekenen van de aanslag. De fout kan bijvoorbeeld te maken hebben met de hoogte van het inkomen, de aftrekposten of de heffingskortingen.

De belastingplichtige moet een verzoek indienen. Het is niet zo dat de Belastingdienst automatisch een aanslag ambtshalve verlaagt als deze te hoog is vastgesteld. De belastingplichtige moet zelf een verzoek indienen.

De termijn voor het indienen van een verzoek moet worden gehaald. De termijn voor het indienen van een verzoek tot ambtshalve vermindering is vijf jaar na het jaar waarover de aanslag of beschikking gaat.

De fout mag niet het gevolg zijn van nieuwe jurisprudentie. Als de Belastingdienst een aanslag heeft opgelegd op basis van een rechtsregel die later door de Hoge Raad is verworpen, dan heeft de belastingplichtige geen recht op ambtshalve vermindering.

De aanslag mag niet onherroepelijk vaststaan. Als de aanslag al onherroepelijk is vastgesteld, dan kan de Belastingdienst deze niet meer ambtshalve verlagen.

Het bedrag van de vermindering moet tenminste 10 euro per belastingaanslag bedragen. De heffingsambtenaar verleent ambtshalve de vermindering waarvoor de belanghebbende redelijkerwijs in aanmerking komt, indien het bedrag van de belasting had behoren te zijn vastgesteld op een bedrag dat tenminste 10 euro, per belastingaanslag lager is dan het te hoog vastgestelde bedrag van die belasting.

Het is belangrijk om te weten dat deze voorwaarden streng worden toegepast. De Belastingdienst zal niet zomaar een aanslag ambtshalve verlagen. Het is daarom belangrijk om goed te informeren over de regels rondom ambtshalve vermindering en om te weten wanneer u een verzoek kunt indienen en hoe u dit kunt doen. U kunt hierover contact opnemen met een belastingadviseur of fiscaal jurist.

Hoe dien je een verzoek in?

Een verzoek tot ambtshalve vermindering dient u schriftelijk in te dienen bij uw belastingkantoor. U kunt het verzoek per post verzenden, maar u kunt het ook online indienen via de website van de Belastingdienst.

In uw verzoek moet u duidelijk aangeven waarom u vindt dat de aanslag te hoog is vastgesteld. U kunt bijvoorbeeld verwijzen naar nieuwe jurisprudentie of naar een fout die de Belastingdienst heeft gemaakt bij het berekenen van de aanslag. Het is belangrijk om uw verzoek goed te onderbouwen met bewijsstukken.

De Belastingdienst heeft een referentienummer aangemaakt voor het jaar 2018⁚ 2018NNOT. Het verzoek aan belastingplichtigen en fiscaal dienstverleners is om dit referentienummer op te nemen in het verzoek om ambtshalve vermindering voor 2018. Het verzoek moet worden ingediend bij de eigen inspectie/belastingkantoor; er is geen separaat landelijk postadres voor deze verzoeken ingesteld. Voor het indienen van het verzoek kan het juiste postadres worden gezocht via de website van de Belastingdienst . Het referentienummer geeft de Belastingdienst de mogelijkheid het verzoek aan te kunnen houden tot het arrest van de Hoge Raad (wellicht meer) duidelijkheid geeft.

De Belastingdienst zal uw verzoek beoordelen en u binnen acht weken na ontvangst van uw verzoek een reactie geven. Als de Belastingdienst vaststelt dat de aanslag te hoog is vastgesteld, dan zal de aanslag ambtshalve worden verlaagd.

Als u het niet eens bent met het besluit van de Belastingdienst, dan kunt u in bezwaar gaan. U kunt ook een beroep instellen bij de rechtbank.

Het is belangrijk om te weten dat de Belastingdienst niet zomaar een aanslag ambtshalve verlaagt. Het is daarom belangrijk om goed te informeren over de regels rondom ambtshalve vermindering en om te weten wanneer u een verzoek kunt indienen en hoe u dit kunt doen. U kunt hierover contact opnemen met een belastingadviseur of fiscaal jurist.

Wat gebeurt er na het indienen van een verzoek?

Na het indienen van uw verzoek tot ambtshalve vermindering, zal de Belastingdienst uw verzoek beoordelen. De Belastingdienst zal onderzoeken of de aanslag inderdaad te hoog is vastgesteld en of aan alle voorwaarden voor ambtshalve vermindering is voldaan.

Binnen 8 weken na de ontvangst van uw verzoek tot herziening krijgt u van ons een reactie. Stelt de inspecteur vast dat een belastingaanslag of een beschikking inderdaad te hoog is of niet klopt? Dan zal de inspecteur deze ambtshalve herzien of aanpassen.

Als de Belastingdienst besluit om de aanslag ambtshalve te verlagen, dan zal de Belastingdienst u een nieuwe aanslag sturen met een lager bedrag; Het is belangrijk om te weten dat de Belastingdienst niet altijd een verzoek tot ambtshalve vermindering zal honoreren.

Als de Belastingdienst uw verzoek afwijst, dan kunt u in bezwaar gaan. U kunt ook een beroep instellen bij de rechtbank.

Het is belangrijk om goed te informeren over de regels rondom ambtshalve vermindering en om te weten wanneer u een verzoek kunt indienen en hoe u dit kunt doen. U kunt hierover contact opnemen met een belastingadviseur of fiscaal jurist.