Akkoord VWS en Zorgsector: Gevolgen Voor ZZP'ers

De Impact van het Akkoord

Het akkoord tussen VWS en de zorgsector, dat in januari 2024 van kracht gaat, heeft een aanzienlijke impact op de inzet van ZZPers in de zorg. De doelstelling is om het aantal ZZPers in de sector te verminderen. Dit heeft tot gevolg dat ZZPers maximaal 7 maanden voor een instelling kunnen werken en dat hun inzet aanzienlijk wordt beperkt. De zorgbranche werkt samen met de ministeries van Financiën, Sociale Zaken en VWS om de regels voor ZZPers in de zorg strakker aan te trekken. Deze maatregelen zijn een reactie op de stijgende zorgkosten en de behoefte aan meer controle over de inzet van ZZPers in de sector.

Het Fiscaal Kader ZZP Zorg

Het Fiscaal kader ZZP Zorg is een belangrijk onderdeel van het akkoord tussen VWS en de zorgsector. Dit kader is gericht op het bieden van duidelijkheid aan zorginstellingen over de rechten en plichten bij het inhuren van ZZPers. De doelstelling is om de inzet van ZZPers in de zorg te reguleren en te beperken. Dit kader is onderdeel van het Beheersingsmodel Zorg, dat in juli 2023 werd ondertekend door de zorgkoepels en de ministeries van VWS, SZW, Financiën en de Belastingdienst.

Het Fiscaal kader ZZP Zorg is een reactie op de groeiende bezorgdheid over de inzet van ZZPers in de zorg. Er is kritiek op de flexibele arbeidsmarkt en de onduidelijkheid over de arbeidsrelaties tussen zorginstellingen en ZZPers; De Belastingdienst heeft in het verleden een moratorium ingesteld op de handhaving van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), waardoor zorginstellingen relatief vrij waren in het inzetten van ZZPers. Dit moratorium wordt echter in 2025 opgeheven, waardoor de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 weer bevoegd is om naheffingsaanslagen op te leggen bij schijnzelfstandigheid.

Het Fiscaal kader ZZP Zorg beoogt meer duidelijkheid te scheppen over de inzet van ZZPers in de zorg. Het moet ervoor zorgen dat ZZPers in de zorgsector voldoen aan de wettelijke vereisten en dat zorginstellingen zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid bij het inhuren van ZZPers. De Belastingdienst zal de handhaving van de regels intensiveren en zal zorginstellingen die ZZPers inhuren, nauwlettend in de gaten houden.

Het Fiscaal kader ZZP Zorg is een belangrijk onderdeel van de brede aanpak van de overheid om de inzet van ZZPers in de zorg te reguleren. De overheid streeft naar een betere balans tussen de flexibele arbeidsmarkt en de bescherming van werknemers. De invoering van het Fiscaal kader ZZP Zorg zal ertoe leiden dat zorginstellingen hun beleid omtrent de inzet van ZZPers moeten aanpassen. De Belastingdienst zal deze aanpassingen nauwlettend in de gaten houden en zal handhaven waar nodig.

De Verzamelwet VWS 2023

De Verzamelwet VWS 2023, aangenomen door de Eerste Kamer op 24 september 2023, bevat belangrijke bepalingen die van invloed zijn op de inzet van ZZPers in de zorgsector. Eén van de belangrijkste onderdelen van deze wet is de introductie van een gedeeltelijke openbare jaarverantwoording voor micro-zorgaanbieders. Deze wetswijziging treedt in werking op 1 januari 2025.

De openbare jaarverantwoording is bedoeld om meer transparantie te creëren over de financiële positie van micro-zorgaanbieders. Dit is relevant in het licht van de groeiende bezorgdheid over de inzet van ZZPers in de zorg en de potentiële risico's van schijnzelfstandigheid. De wet maakt het mogelijk voor de minister van VWS om afzonderlijke regels te stellen voor micro-zorgaanbieders, waardoor er meer controle kan worden uitgeoefend op de financiële handelingen van deze aanbieders.

Naast de openbare jaarverantwoording bevat de Verzamelwet VWS 2023 ook een uitbreiding van de vergunningplicht onder de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza). Deze uitbreiding is gericht op het verhogen van de kwaliteit van de zorg en het verminderen van ongewenste praktijken. De vergunningplicht geldt voor alle zorgaanbieders, waaronder micro-zorgaanbieders.

De Verzamelwet VWS 2023 is een belangrijke stap in de richting van meer transparantie en controle in de zorgsector. De wet heeft tot doel om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en de risico's van schijnzelfstandigheid te verminderen. De invoering van de openbare jaarverantwoording en de uitbreiding van de vergunningplicht zullen een aanzienlijke impact hebben op de inzet van ZZPers in de zorgsector.

Gevolgen voor ZZPers in de Zorg

De nieuwe regels voor ZZPers in de zorgsector, die in januari 2024 in werking treden, hebben aanzienlijke gevolgen voor ZZPers die werkzaam zijn in de zorg. De inzet van ZZPers wordt beperkt, waardoor ZZPers maximaal 7 maanden voor een instelling kunnen werken. Dit betekent dat ZZPers minder flexibel zijn in hun werk en dat ze minder snel een nieuwe opdracht kunnen vinden. De nieuwe regels zijn een reactie op de stijgende zorgkosten en de behoefte aan meer controle over de inzet van ZZPers in de sector.

De nieuwe regels zorgen voor meer onzekerheid voor ZZPers in de zorg. Ze moeten rekening houden met de nieuwe beperkingen en ze moeten meer aandacht besteden aan de fiscale regels. De Belastingdienst zal de handhaving van de regels intensiveren en zal ZZPers die niet voldoen aan de regels, strenger aanpakken.

Voor veel ZZPers in de zorg betekent de nieuwe regelgeving een vermindering van hun inkomsten. Ze kunnen minder opdrachten aannemen en ze moeten rekening houden met de nieuwe fiscale regels. De nieuwe regels kunnen ertoe leiden dat ZZPers hun werk moeten veranderen of dat ze hun eigen bedrijf moeten sluiten.

De nieuwe regels hebben ook een impact op de kwaliteit van de zorg. Door de beperking van de inzet van ZZPers, kunnen zorginstellingen het moeilijker vinden om gekwalificeerde professionals te vinden. Dit kan leiden tot een tekort aan personeel en tot langere wachttijden voor patiënten.

De nieuwe regels voor ZZPers in de zorg zijn een complex onderwerp met verschillende gevolgen. Voor ZZPers zelf betekent het meer onzekerheid en mogelijk minder inkomsten. Voor zorginstellingen betekent het meer regelgeving en mogelijk meer uitgaven. Voor patiënten betekent het mogelijk langere wachttijden en minder keuzevrijheid.

De Belastingdienst en Handhaving

De Belastingdienst speelt een belangrijke rol in de handhaving van de nieuwe regels voor ZZPers in de zorgsector. De Belastingdienst zal vanaf 1 januari 2025 het toezicht op de inzet van ZZPers hervatten. Het handhavingsmoratorium op de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) wordt opgeheven, waardoor de fiscus weer bevoegd is om naheffingsaanslagen op te leggen bij schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst zal zorginstellingen nauwlettend in de gaten houden en zal handhaven waar nodig.

De Belastingdienst zal niet wachten tot 1 januari 2025 om te beginnen met de handhaving. De Belastingdienst zal al eerder contact opnemen met zorginstellingen om hen klaar te stomen voor de nieuwe realiteit. De Belastingdienst zal zorginstellingen adviseren over de nieuwe regels en zal controleren of zorginstellingen voldoen aan de nieuwe vereisten.

De Belastingdienst zal bij de handhaving van de nieuwe regels focussen op het voorkomen van schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst zal controleren of ZZPers in de zorgsector daadwerkelijk zelfstandig ondernemer zijn en of ze niet in een fictieve arbeidsrelatie met een zorginstelling verkeren. De Belastingdienst zal ook controleren of zorginstellingen voldoen aan de nieuwe regels voor het inhuren van ZZPers.

De handhaving door de Belastingdienst kan voor ZZPers in de zorgsector leiden tot naheffingsaanslagen en boetes. De Belastingdienst zal bij de handhaving rekening houden met de specifieke omstandigheden van de ZZPer en de zorginstelling. De Belastingdienst zal in eerste instantie proberen om met de ZZPer en de zorginstelling tot een minnelijke schikking te komen.

De Belastingdienst zal een belangrijke rol spelen bij de handhaving van de nieuwe regels voor ZZPers in de zorgsector. De Belastingdienst zal ervoor zorgen dat de nieuwe regels worden nageleefd en zal schijnzelfstandigheid aanpakken. De Belastingdienst zal hierbij een pragmatische en evenwichtige aanpak hanteren.

Toekomstige Ontwikkelingen

De toekomst van de inzet van ZZPers in de zorgsector is onzeker. De overheid werkt aan verbetering van de rechtszekerheid voor ZZPers en werknemers, maar het is nog onduidelijk wat de gevolgen zullen zijn voor de inzet van ZZPers in de zorg. Het is nog niet duidelijk of de bescherming van werknemers daadwerkelijk het kernprobleem aanpakt en of het verplicht stellen van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor ZZPers de juiste oplossing is.

De Belastingdienst zal vanaf 1 januari 2025 het toezicht op de inzet van ZZPers hervatten, maar het is nog onduidelijk hoeveel ZZPers daadwerkelijk over zullen blijven. Veel opdrachtgevers in de zorg bieden graag een arbeidsovereenkomst aan, maar de werkenden kiezen vaak bewust voor een overeenkomst als ZZPer, gedreven door hogere netto-inkomsten en de vrijheid om zelf te bepalen wanneer en waar zij werken. Deze voordelen, waaronder de zelfstandigenaftrek en andere fiscale aftrekposten, worden echter de komende jaren beperkt.

De uitgaven voor Personeel Niet in Loondienst (PNIL) exploderen en zijn niet meer beheersbaar. Dit zorgt voor grote financiële gevolgen voor zorginstellingen. Dit kan zelfs van belang zijn voor de jaarrekening omdat de PNIL een materiele post is in de winst en verliesrekening. Handhaving door de Belastingdienst kan ook grote financiële gevolgen voor de ZZPer betekenen.

De toekomst van de inzet van ZZPers in de zorgsector hangt af van verschillende factoren, waaronder de handhaving door de Belastingdienst, de nieuwe wetgeving en de houding van zorginstellingen. Het is belangrijk om de ontwikkelingen op de voet te volgen en om voorbereid te zijn op de veranderingen die op komst zijn.

De discussie over de inzet van ZZPers in de zorgsector is complex en zal waarschijnlijk nog wel enige tijd voortduren. De overheid, de zorginstellingen en de ZZPers zelf zullen moeten samenwerken om tot een duurzame oplossing te komen.