Wat is Schijn-ZZP en Hoe Herken je Het?

Wat is Schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid is een situatie waarin iemand als zelfstandige (zzper) werkt, maar de relatie met de opdrachtgever meer lijkt op een dienstverband. Dit betekent dat de zelfstandige in feite als werknemer functioneert, terwijl hij of zij volgens de administratie als zelfstandige wordt ingehuurd.

Een zzper is volgens de wet DBA pas écht zelfstandig als hij aan 3 voorwaarden voldoet⁚

Hij bepaalt zelf of hij het werk doet, of dat hij iemand anders inhuurt.

Hij bepaalt zelf hoe hij het werk uitvoert.

Hij draagt zelf het ondernemersrisico.

Als aan deze voorwaarden niet wordt voldaan, kan de Belastingdienst de zzper als schijnzelfstandige bestempelen. Dit heeft grote gevolgen voor zowel de zzper als de opdrachtgever.

De Gevolgen van Schijnzelfstandigheid

Schijnzelfstandigheid kan voor zowel de zzper als de opdrachtgever aanzienlijke negatieve gevolgen hebben. Voor de zzper kan het leiden tot correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen en het verlies van fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling. De Belastingdienst kan achteraf bepalen dat er sprake is van een dienstverband en de zzper alsnog loonheffingen en premies werknemersverzekeringen moeten betalen.

De gevolgen voor de opdrachtgever zijn eveneens niet mals. Opdrachtgevers kunnen te maken krijgen met extra administratieve lasten, omdat zij loonheffingen moeten inhouden en betalen als blijkt dat er sprake is van een dienstverband. In het ergste geval kan de opdrachtgever zelfs een boete krijgen van de Belastingdienst.

De Belastingdienst voert regelmatig controles uit op zakelijke administraties. Toch is de kans op een boekenonderzoek volgens cijfers van de Belastingdienst relatief klein. Toch is het belangrijk om te beseffen dat de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 strenger gaat controleren op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat de kans op een boekenonderzoek toeneemt, met alle gevolgen van dien. De Belastingdienst kan achteraf loonheffingen en premies werknemersverzekeringen met terugwerkende kracht opleggen, tot wel vijf jaar terug!

Het is dus van groot belang om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Zowel zzpers als opdrachtgevers moeten zich goed informeren over de wet- en regelgeving en de risico's die ermee gepaard gaan.

In 2025 wil je als zzper zorgeloos blijven ondernemen, ook nu de Belastingdienst via de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie strenger gaat handhaven.

Hoe Herken je Schijnzelfstandigheid?

Het herkennen van schijnzelfstandigheid is essentieel om problemen te voorkomen. Er zijn drie onderdelen om te bepalen of je echt of schijnzelfstandig bent⁚ arbeid, gezag en beloning.

Persoonlijke arbeid⁚ Moet je per se je werk doen, of mag je het werk door iemand anders laten doen? Als je dat zelf mag bepalen, ben je een zelfstandige ondernemer.

Gezag⁚ Wie bepaalt wanneer en hoe het werk wordt gedaan?

Beloning⁚ Ontvang je een vast loon, of is je beloning afhankelijk van de geleverde diensten?

Door deze drie aspecten te analyseren, kun je een beter beeld krijgen van de aard van de arbeidsrelatie.

Criteria van de Belastingdienst

Om te bepalen of een zzper echt zelfstandig is, hanteert de Belastingdienst verschillende criteria. Deze criteria zijn belangrijk om te begrijpen wat schijnzelfstandigheid is en hoe je het kunt herkennen.

De Belastingdienst kijkt naar de volgende criteria⁚

• Ondernemerschap⁚ Een zzper moet actief zijn als ondernemer, wat inhoudt dat hij ondernemersrisicos neemt. Zelfstandigen moeten in principe meerdere opdrachtgevers hebben.
• Geen ondernemersrisico⁚ Zelfstandigen moeten ondernemersrisico dragen, zoals investeren in eigen middelen en het hebben van aansprakelijkheidsrisicos. Als de zzper bedrijfsmiddelen gebruikt van de opdrachtgever, zoals een auto of laptop, kan dit duiden op schijnzelfstandigheid.
• Zelfstandige aansturing⁚ Een zzper moet zelfstandig kunnen werken en zijn eigen werktijden kunnen bepalen.
• Geen vaste werkplek⁚ Een zzper moet in principe niet gebonden zijn aan een vaste werkplek bij de opdrachtgever.
• Geen vaste arbeidsduur⁚ Een zzper heeft geen vaste arbeidsduur.
• Geen vaste betaling⁚ Een zzper heeft geen vast loon, maar wordt betaald op basis van de geleverde diensten.
• Geen vaste aanstelling⁚ Een zzper heeft geen vaste aanstelling.

De Belastingdienst kijkt naar de werkelijkheid en niet naar wat er op papier staat.

Als aan deze criteria niet wordt voldaan, kan de Belastingdienst de zzper als schijnzelfstandige bestempelen. Dit heeft grote gevolgen voor zowel de zzper als de opdrachtgever.

Signalen van Schijnzelfstandigheid

Naast de criteria van de Belastingdienst zijn er een aantal signalen die kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid. Het is belangrijk om deze signalen te herkennen, zowel voor zzpers als voor opdrachtgevers.

Enkele belangrijke signalen zijn⁚

• Zzpers worden ingezet in de kernactiviteit van het bedrijf, er is geen specialisme dat wordt ingebracht⁚ Dit kan duiden op een situatie waarin de zzper eigenlijk een werknemer is die de kernactiviteiten van de opdrachtgever uitvoert.
• De opdrachtgever bepaalt welk werk wordt gedaan, wanneer en op welke manier⁚ Dit kan duiden op een situatie waarin de zzper geen eigen inbreng heeft en de opdrachtgever de volledige controle heeft over het werk.
• Het werk kan niet zonder aansturing worden gedaan of is naar zijn aard niet zelfstandig⁚ Dit kan duiden op een situatie waarin de zzper afhankelijk is van de opdrachtgever en niet in staat is om zelfstandig te werken.
• De zzper heeft geen eigen klanten of opdrachtgevers⁚ Dit kan duiden op een situatie waarin de zzper afhankelijk is van één opdrachtgever en geen eigen ondernemerschap heeft.
• De zzper ontvangt een vast loon, inclusief betaling bij ziekte⁚ Dit kan duiden op een situatie waarin de zzper eigenlijk een werknemer is met een vast contract.
• De zzper heeft geen eigen bedrijfsvoering⁚ Dit kan duiden op een situatie waarin de zzper geen eigen bedrijf heeft en in feite een werknemer is van de opdrachtgever.
• De zzper heeft geen eigen risico⁚ Dit kan duiden op een situatie waarin de zzper geen eigen risico draagt en in feite een werknemer is van de opdrachtgever.

Als je een of meerdere van deze signalen herkent, is het belangrijk om extra alert te zijn en de situatie goed te beoordelen. Neem contact op met een adviseur om te bepalen of er sprake is van schijnzelfstandigheid.

Bescherm Jezelf⁚ Tips voor ZZPers & Opdrachtgevers

Zowel zzpers als opdrachtgevers kunnen stappen ondernemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.

Tips voor ZZPers⁚

• Wees proactief⁚ Informeer jezelf goed over de wet- en regelgeving rondom schijnzelfstandigheid.
• Houd je eigen administratie goed bij⁚ Zorg ervoor dat je een goede administratie bijhoudt met alle inkomsten en uitgaven.
• Werk voor meerdere opdrachtgevers⁚ Dit verkleint de kans dat je afhankelijk bent van één opdrachtgever en dus in een situatie van schijnzelfstandigheid terechtkomt.
• Draag zelf het ondernemersrisico⁚ Investeer in je eigen bedrijf en neem verantwoordelijkheid voor je eigen succes.
• Stel duidelijke afspraken met je opdrachtgever⁚ Maak een contract waarin alle voorwaarden duidelijk worden vastgelegd.
• Check je arbeidsrelatie⁚ Neem contact op met een adviseur om te bepalen of je arbeidsrelatie voldoet aan de voorwaarden voor zelfstandigheid.

Tips voor Opdrachtgevers⁚

• Maak duidelijke afspraken met je zzpers⁚ Stel een contract op waarin alle voorwaarden duidelijk worden vastgelegd.
• Zorg voor een goede administratie⁚ Houd alle contracten en correspondentie met je zzpers goed bij.
• Laat je adviseren⁚ Neem contact op met een adviseur om te bepalen of je arbeidsrelatie met je zzpers voldoet aan de voorwaarden voor zelfstandigheid.
• Wees alert op signalen van schijnzelfstandigheid⁚ Wees alert op de signalen die kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid en neem contact op met een adviseur als je twijfels hebt.
• Controleer je eigen bedrijfsvoering⁚ Zorg ervoor dat je eigen bedrijfsvoering voldoet aan de wet- en regelgeving rondom schijnzelfstandigheid.

Door deze tips te volgen, kunnen zowel zzpers als opdrachtgevers de risico's van schijnzelfstandigheid minimaliseren.

De Toekomst van Handhaving op Schijnzelfstandigheid

De Belastingdienst gaat per 1 januari 2025 strenger controleren op de Wet DBA. Dit betekent dat de kans op een boekenonderzoek toeneemt, met alle gevolgen van dien. De Belastingdienst kan achteraf loonheffingen en premies werknemersverzekeringen met terugwerkende kracht opleggen, tot wel vijf jaar terug!

De overheid werkt aan verdere verduidelijking en aanscherping van de regels rondom schijnzelfstandigheid. Het is te verwachten dat de handhaving op korte termijn strenger zal worden.

De overheid wil het aantal schijnzelfstandigen terugdringen. Het kabinet wil zzpers meer ruimte geven, bijvoorbeeld door de administratieve lasten te verminderen. Maar het wil ook het aantal schijnzelfstandigen terugdringen.

In het recruitmentproces van mkb-bedrijven speelt schijnzelfstandigheid een steeds grotere rol. De flexibiliteit van het inhuren van zelfstandigen kan aantrekkelijk zijn, maar het selecteren van de juiste kandidaat brengt uitdagingen met zich mee. Het is belangrijk om in de wervingsfase goed te beoordelen of de zzper daadwerkelijk als zelfstandige kan opereren en niet feitelijk een werknemer is.

Bij het opstellen van vacatures en contracten moet rekening worden gehouden met duidelijke afbakeningen van zelfstandigheid. Het risico bestaat namelijk dat, ondanks goede bedoelingen, een zzper toch in een positie van schijnzelfstandigheid terechtkomt. Het recruitmentproces vereist daarom extra aandacht voor het opstellen van heldere overeenkomsten, waarin de taken en verantwoordelijkheden van de zzper duidelijk zijn vastgelegd. Dit vraagt om een goede samenwerking tussen recruiters, de HR-afdeling en juridische experts om ervoor te zorgen dat alle aspecten van zelfstandigheid worden gewaarborgd en de risicos van schijnzelfstandigheid tot een minimum worden beperkt.

Voor mkbers betekent dit dat ze proactief moeten zijn in het naleven van de regels en goed moeten beoordelen of hun zzpers echt zelfstandig zijn. Het is daarom belangrijk dat ondernemers zich goed laten informeren over de nieuwste ontwikkelingen en hun processen en contracten daarop afstemmen. Een goede voorbereiding en duidelijke afspraken vormen de basis voor een gezonde arbeidsrelatie die zowel de belangen van de opdrachtgever als die van de zelfstandige beschermt.